RSS

POWERED BY
LoxBlog.Com

ورود اعضا:

	نام :
	وب :
	پیام :
	2+2=:
(Refresh)

ذرت علوفه ای 1- تاریخچه: مبداء اولیه پیدایش این گیاه مانند گیاهانی نظیر : توتون ، گوجه فرنگی و آفتابگردان از آمریکای جنوبی و کشور پرو و بولیوی می باشد که پس از کشف قاره ی آمریکا این گیاه ابتدا به اسپانیا منتقل گردید و به تدریج به سایر کشورهای اروپا و سپس سایر مناطق جهان منتقل گردید. تاریخچه ورود این گیاه به ایران به طور دقیق مشخص نیست ولی از سالیان گذشته در مناطق جنوبی ایران زراعت می شده است. 2- مهمترین مواد تشکیل دهنده ی دانه ی ذرت: الف ) رطوبت ( آب) به مقدار 12 تا 15 % برای پایداری جنین در دانه ی ذرت وجود دارد. ب ) هیدراتهای کربن یا قندها که مقدار آن 57 تا 74 % و بستگی به رقم و شرایط آب و هوایی دارد. پ ) چربی که مقدار آن 2 تا 12 % در دانه ی ذرت است و عامل بقای جنین است. ت ) پروتئین که به مقدار 2 تا 5 % در دانه ی ذرت وجود دارد. ث ) مواد معدنی که به مقدار 2 تا 5 % در دانه ی ذرت وجود دارد. ج ) سلولز که مقدار آن 5/1 تا 5/2 % در دانه ی ذرت است. ذرت یک گیاه چند منظوره است که برای تامین علوفه ی حیوانات ، تولید نشاسته و الکل مورد استفاده قرار می گیرد. 3- مشخصات گیاه شناسی ذرت: ذرت یکی از گیاهان مهم تیره ی گندمیان یا گرامینه بوده ، گیاهی است از جنس Zea و مهمترین گونه ی آن Mayz است. ریشه ی ذرت برخلاف سایر گیاهان تیره ی گندمیان خیلی پیشرفته بوده و در داخل خاک 3 نوع ریشه تولید می گردد که عبارتند از : ریشه عمودی : درازای آن گاهی به بیش از 2m رسیده و آب و مواد غذایی را می تواند از عمق خیلی زیاد خاک جذب نماید. ریشه های مایل یا کناری : به طور مایل در عمق بین 25 تا 50 cm خاک گسترش پیدا نموده است. ریشه های سطحی یا افقی : به طور کاملا" افقی تا عمق 10 cm خاک پخش شده که به علت دارا بودن 3 نوع ریشه ی داخل خاک علاوه بر آنکه به مواد غذایی بسیار زیادی نیاز دارد در برابر ورس کاملا" مقاوم می باشد. ساقه ی ذرت : مانند تمامی گیاهان تیره ی گندمیان گره دار بوده ، درازای ساقه ی ذرت از 50 cm تا گاهی 8 m تغییر نموده و درازای متوسط ساقه ی ذرت 180 تا 250 cm است. ساقه ی ذرت بر خلاف سایر گیاهان تیره ی گندمیان خاصیت تولید پنجه نداشته ، تناه گونه ای از ذرت که پنجه تولید می نماید ذرت شیرین می باشد. از روی گره های نزدیک به سطح خاک در گیاه ذرت ریشه های نابجا در 2 یا 3 و گاهی اوقات 4 ردیف تولید شده که به داخل خاک نفوذ نموده ، علاوه بر آنکه آب و مواد غذایی قسمتهای سطحی خاک را به طور کامل جذب می نماید به افزایش مقاومت در برابر ورس کمک خواهد نمود. تعداد برگهای روی هر ساقه در انواع مختلف کاملا" متفاوت بوده و بین 8 تا 48 و به طور متوسط 12 تا 18 عدد تغییر می کند. برگهای این گیاه مانند تمامی غلات به طور متناوب یا یک در میان تولید شده ، درازای برگ گاهی به 150 cm می رسد. درازای متوسط برگ این گیاه بین 50 تا 80 cm است. ذرت مانند تمامی گیاهان تیره ی گندمیان گیاهی است 1 پایه ولی برخلاف سایر گیاهان این تیره در روی یک بوته گل آذین های نر و ماده جدا از یکدیگر به وجود می آیند. در انواع معمولی ذرت به طور طبیعی در روی هر بوته چند گل آذین ماده یا بلال تولید شده ولی در انواع اصلاح شده فقط 1 گل آذین ماده به وجود می آید. گل آذین نر در این گیاه در انتهای ساقه به وجود می آید از نوع پانیکول بوده و در روی هر گل آذین نر تعداد بسیار زیادی ( بیش از 2 میلیون دانه گرده ) تولید می گردد. ذرت گیاهی است دگر گرده افشان و گرده افشانی در این گیاه به وسیله ی باد انجام می شود. پس از آنکه گرده افشانی انجام شد دانه های گیاه در روی میوه از قسمت پائین به بالا روی دایره های متحد المرکز به طور کاملا" منظم و یک در میان به وجود آمده به طوریکه تعداد ردیف ها از پائین به بالا گاهی به 55 ردیف رسیده و در روی هر ردیف دایره ای بین 12 تا 16 عدد دانه به طور کاملا"به وجود می آید. هر میوه یا بلال از قسمت خارج به وسیله ی چند اندام محافظ یا پوشش کاملا" پوشیده شده تا دانه ها پس از تولید با عوامل خارجی مانند : نور ، گرما ، خشکی و همچنین آفات برخوردی نداشته باشد. وزن هزار دانه ی ذرت در انواع مختلف کاملا" متفاوت بوده و از 100 تا 400 و به طور متوسط 250 gr تغییر می کند. 4- طبقه بندی ذرت: چون مواد تشکیل دهنده ی اندام های مختلف ذرت به خصوص دانه ها کاملا" متفاوت می باشند ، همچنین دوره ی رشد و نمو انواع مختلف ذرت کاملا" متفاوت می باشد. در نتیجه با توجه به عوامل یاد شده یعنی مواد تشکیل دهنده و دوره رشد می توان ذرت ها را به چند گروه طبقه بندی نمود که به ترتیب عبارتند از: الف ) ذرت دندانی ( Dent Corn ): Zea mays. Var indentata - دانه های این ذرت پس از رشد کامل بزرگتر از دانه ی سایر ذرت ها بوده و تقریبا" مخروطی شکل و شبیه دندان اسب می باشد. مواد هیروکربنه ی تولید شده در دانه ی این ذرت بیش از سایر ذرت ها بوده ، مقدار محصول آن و همچنین طول اندام های هوایی آن بیش از سایر ذرت ها بوده و اغلب برای تامین علوفه ی حیوانات به صورت تازه و یا علوفه ی سیلو شده مورد استفاده قرار می گیرد. ب ) ذرت سخت ( Flint Corn ): Zea mays. Var indurate - دانه های این ذرت و ارتفاع بوته های آن کمتر از ذرت دندانی بوده ،دانه های آن نسبتا" کروی شکل و هیدراتهای کربن تولیدی در دانه ی آن کاملا" فشرده بوده و هیچ گونه فضای خالی بین ذرات هیدراتهای کربن وجود ندارد. دوره ی رشد و نمو آن نیز اندکی کوتاه تر از ذرت دندانی بوده ، این ذرت نیز برای تامین علوفه ی حیوانات مورد استفاده قرار می گیرد. پ ) ذرت آردی ( Flour Corn ): Zea mays. Var amylacea - دانه های این ذرت کاملا" کروی و نسبتا" کوچک بوده ، نسبت پوست دانه به مغز آن خیلی کم بوده و برای تولید نشاسته و یا آرد مورد استفاده قرار می گیرد. ت ) ذرت شیرین ( Sweet Corn ): Zea mays. Var saccharata - دانه های این ذرت نسبتا" کوچک ، کاملا" کروی و پوست دانه به رنگهای مختلف سفید – زرد – قرمز و گاهی بنفش و سیاه بوده ، نسبت قند و یا ساکارز تولیدی و ذخیره شده در دانه ی این ذرت بیش از سایر ذرت ها بوده و اغلب برای خوراک به صورت های مختلف و همچنین تولید کنسرو و مربا استفاده می گردد. ث ) پاپ کورن ( Pop Corn ): Zea mays. Var everta - دانه ی این ذرت به رنگهای مختلف و کاملا" کروی بوده و در صورتیکه در برابر گرمای ثابتی قرار بگیرد هیدراتهای کربن موجود در دانه کاملا" باز شده و شبیه ابر و یا اسفنج درآمده که در این حالت به مصرف خوراک انسان می رسد. ج ) ذرت مومی ( Waxy Corn ): Zea mays. Var certain - دانه های این ذرت کاملا" کروی ، نسبتا" کوچک بوده ، پوست دانه ی آن خیلی ضخیم بوده و در پوست دانه به مقدار زیاد ماده ای شفاف و چسبنده شبیه موم تولید می گردد که برای تولید چسب مورد استفاده قرار می گیرد. 5- اکولوژی یا اثر عوامل آب و هوایی بر رشد ذرت: ذرت از گیاهانی است که در تمام دوران رشد به خصوص هنگام تولید جوانه در برابر سرما خیلی حساس بوده ، صفر فیزیولوژیکی آن هنگام تولید جوانه 12 تا 15 درجه سانتی گراد است. هرگاه در این مرحله از رشد گیاه درجه ی حرارت محیط به 10 درجه سانتی گراد برسد تولید جوانه متوقف خواهد شد و در حرارت حدود 7- درجه سانتی گراد در صورتیکه گیاه رشد نموده باشد به کلی از بین خواهد رفت. پس از تولید جوانه و تشکیل ساقه نیاز حرارتی آن افزایش پیدا نموده ، مناسب ترین درجه ی حرارت برای رشد اندام های هوایی به خصوص دوران تشکیل اندام های زایشی و گرده افشانی حدود 30 درجه سانتی گراد است. در این مرحله از رشد هرگاه درجه حرارت محیط به 40 درجه سانتی گراد برسد علاوه بر آنکه دانه های گرده خشک شده و % گرده افشانی به شدت کاهش خواهد یافت کناره ی برگها به صورت نوار سراسری زرد و خشک شده که در این حالت به علت کاهش سطح سبز فتوسنتز گیاه به شدت کاهش خواهد یافت. در نتیجه در مناطقی که دارای گرمای شدید و طولانی مدت می باشد مانند: جنوب ایران علاوه بر آنکه باید از ارقام خیلی مقاوم استفاده شود و همچنین مصرف آب گیاه نیز زیادتر گردد می توان تراکم گیاه یا تعداد بوته در واحد سطح را افزایش داد. ارتفاع زیاد از سطح دریا نیز برای این گیاه چندان مناسب نبوده ، در صورتیکه در منطقه ای شرایط آب و هوایی از نظر درجه حرارت برای این گیاه مناسب باشد می توان ذرت را تا ارتفاع 1400 m کشت نمود. ذرت نیز مانند اغلب گیاهان زراعتی گیاهی روز بلند است. 6- نیازهای غذایی ذرت: ذرت گیاهی است که سرعت رشد اندام های هوایی آن خیلی زیاد بوده ، با توجه به بزرگی طول ساقه ، همچنین تعداد زیاد برگ و بزرگی طول برگها و از طرف دیگر چون گل آذین های نر و ماده از یکدیگر جدا بوده و هر کدام دارای سطح زیادی می باشند در نتیجه این گیاه در طول دوره رشد به مواد غذایی نسبتا" زیادی نیاز داشته که مهمترین آنها به ترتیب عبارتند از: الف ) ازت ( N ): از مواد خیلی مهم و ضروری در تمام دوران رشد این گیاه ازت می باشد ، زیرا به طور کلی ازت ماده ای است که به افزایش سرعت رشد اندام های هوایی کمک نموده ، موجب بزرگی طول اندامها بخصوص میوه ها شده که نتیجه ی آن افزایش تعداد دانه در روی هر میوه ، بزرگی دانه ، افزایش هیدراتهای کربن و پروتئین دانه ها خواهد شد. هر هکتار زراعت این گیاه تابع عوامل مختلفی مانند رقم مورد استفاده ، شرایط آب و هوایی ، بافت خاک ، نوع گردش زراعتی کاملا" متفاوت بوده از 200 تا 250 کیلوگرم ازت خالص در هکتار استفاده می شود و برای اینکه گیاه بتواند در تمام دوران رشد به خصوص هنگام تشکیل میوه و پر شدن دانه ها از این ماده یعنی ازت استفاده نمایند. بهتر است ازت قابل استفاده را در 3 مرحله از رشد گیاه به خاک اضافه نمایند که به ترتیب عبارتند از: 1- مرحله ی تولید جوانه. 2- مرحله ی رشد ساقه. 3- مرحله ی رشد میوه. ذرت در برابر کمبود ازت خیلی حساس بوده ، ابتدا رگبرگها تغییر رنگ داده و به رنگ سبز مایل به سفید درآمده ، به تدریج سطح برگها نیز زرد رنگ شده ، در کمبودهای شدید و طولانی مدت از نظر ازت برگها کاملا" زرد شده ، سطح برگها کوچکتر از اندازه ی طبیعی شده که در این حالت فتوسنتز گیاه به شدت کاهش خواهد یافت که نتیجه ی آن کاهش طول میوه و کاهش اندازه ی دانه ها خواهد شد. ب ) فسفر ( P ): فسفر نیز یکی از مواد خیلی ضروری برای این گیاه بوده ، زیرا به طور طبیعی ماده ای است که مقاومت گیاه را در برابر گرما و خشکی افزایش داده ، به افزایش طول ریشه و همچنین سرعت رشد ریشه کمک نموده ، همچنین فسفر ماده ای است که از خشک شدن دانه های گرده جلوگیری نموده که نتیجه ی آن افزایش فتوسنتز و یا افزایش جذب و همچنین افزایش مقاومت پوست دانه ها خواهد شد. هر هکتار زراعت این گیاه تابع عوامل کلی به 150 تا 200 کیلوگرم فسفر خالص ( P2O5 ) نیاز دارد. فسفر مانند پتاس ماده ای است که دوران تجزیه ی آن بر خلاف ازت نسبتا" طولانی بوده و همچنین برای تجزیه به آب زیادی نیاز دارد ، بنابراین تابع نوع ماده ی فسفره ی مصرفی این ماده را باید مدتی قبل از کاشت بذر و یا همزمان با کاشت بذر به خاک اضافه نموده و در عمق مناسب خاک قرار دهند. ذرت در برابر کمبود فسفر نیز مانند سایر مواد غذایی خیلی حساس بوده ، در اثر کمبود این ماده ابتدا در روی گره های ساقه لکه های کروی به رنگ صورتی به وجود آمده پس از مدتی در روی رگبرگهای اصلی نیز لکه های صورتی ایجاد شده و در صورتیکه کمبود فسفر شدید و دوران آن نیز طولانی باشد کلیه ی اندام ها حتی پوست میوه به رنگ صورتی درآمده که این حالت نیز موجب کاهش رشد گیاه خواهد شد. پ ) پتاس ( K ): وجود این ماده نیز برای این گیاه خیلی ضروری بوده ، زیرا به طور طبیعی پتاس ماده ای است که موجب تولید و افزایش بافتهای نگهدارنده در اندام های هوایی شده که نتیجه ی آن افزایش مقاومت در برابر بیماریها خواهد بود. همچنین پتاس ماده ای است که به بزرگی دانه ها و افزایش مواد هیدروکربنه در دانه ها کمک نموده که نتیجه ی آن افزایش محصول خواهد بود. هر هکتار زراعت ذرت تابع عوامل موجود در دوران رشد به 75 تا 100 کیلوگرم پتاس خالص نیاز دارد. پتاس نیز ماده ای است که دوران تجزیه ی آن در خاک نسبتا" طولانی بوده و برای تجزیه نیز به آب زیادی نیاز دارد. بنابراین بهتر است این ماده را مدتی قبل از کاشت بذر به ویژه در فصل پائیز به خاک اضافه نمایند. هرگاه برای اصلاح خاک و همچنین تامین قسمتی از مواد غذایی خاک ، از کود دامی استفاده شود این ماده را می توان به مقدار 25 تا 30 تن برای هر هکتار همراه با شخم پائیزه به خاک اضافه نمد. زیرا در مناطق سرد علاوه بر تامین قسمتی از مواد غذایی خاک ، از یخ زدگی خاک نیز جلوگیری می نماید.

نظرات شما عزیزان:

+ نوشته شده در دو شنبه 9 خرداد 1390برچسب:,

ساعت 13:41 توسط مهندس مهرداد مرتضوی |